| UWAGA |
|---|
Większość artykułów w portalu to nasze własne teksty z kluczowych dziedzin związanych z naszą misją. Spora część materiałów pochodzi też z polskiej wersji Wikipedii, gdzie były odrzucone ze względu na politykę redaktorów (przeczytaj o krytyce Wikipedii). Są też i takie, które zostały przeniesione na nasze strony, gdyż stanowią istotne uzupełnienie merytorycznej treści naszego serwisu. Wszystkie artykuły podlegają edycji przez naszych Użytkowników, dlatego ich wersje mogą się różnić od prezentowanych na innych witrynach. |
Mszanka (dopływ Raby)
 Mszanka w Mszanie Dolnej i wzgórze Kocia Górka | |
| Kontynent | |
|---|---|
| Państwo | |
| Województwo | |
| Rzeka | |
| Długość | 19 km |
| Powierzchnia zlewni |
174 km² |
| Źródło | |
| Miejsce | w gorczańskiej wsi Lubomierz |
| Wysokość |
1220 m n.p.m. |
| Ujście | |
| Recypient | |
| Miejsce | w Mszanie Dolnej |
| Współrzędne | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Mszanka – rzeka mająca swoje źródło w gorczańskiej wsi Lubomierz, pod szczytami Turbacza, Kudłonia i Jasienia[1], na wysokości ok. 1220 m[2]. Ma długość 19 km, a powierzchnia jej dorzecza wynosi 174 km²[1]. Płynie ona przez Lubomierz, Mszanę Górną oraz Mszanę Dolną. Zbiera wody z północnych zboczy Gorców oraz z południowej części Beskidu Wyspowego. Największymi jej prawobrzeżnymi dopływami są: Wierzbienica, Łętówka, Łostówka i Słomka, zaś lewobrzeżnymi Rosocha, Rychłów, Rychłowiec i Porębianka[2]. W Mszanie Dolnej, w pobliżu jej granicy z Kasinką Małą uchodzi do Raby dwoma odnogami.
Rzeka płynie głęboką kotliną, stanowiąca naturalną granicę pomiędzy Gorcami i Beskidem Wyspowym. W górnym jej biegu tworzy liczne skalne progi i głębokie żleby. Jest ciekawym obiektem badań dla geologów. W Lubomierzu, na potoku Czerwonka w pobliżu kościoła można obserwować odsłonięcia pochodzących z dolnego eocenu pstrych łupków formacji z Łabowej. W Lubomierzu w korycie Mszanki oraz jej dopływu – Potoku Rosocha występują bardzo efektowne odsłonięcia tworzących pasiaki szarych, zielonych, beżowych i czerwonych łupków formacji beloweskiej. Występuje w nich ogromna liczba skamieniałości[3].
W rzece żyje wiele ryb. Łowić wolno je tylko wędką na sztuczną muchę. Od 2008 obowiązuje na całej rzece zakaz zabierania złowionych ryb zgodnie z zasadą C&R (catch and release) – złów i uwolnij[4]. Na podstawie pomiarów przeprowadzonych na Mszance w 2005 r. w 3. kilometrze od jej ujścia stwierdzono, że jej woda miała I klasę czystości, co wskazuje na zupełny brak zanieczyszczeń antropogenicznych[5].
Rzeka jest na znacznej części swojego biegu uregulowana hydrotechnicznie. Znajdują się na niej betonowe stopnie wodne (specjalne tamy), które w czasie letnich upałów wykorzystywane są jako kąpieliska. W okresie dużych przyborów wód rzeka nie mieści się w swoim łożysku i zalewa okoliczne miejscowości, obrywa brzegi i miejscami zmienia swój bieg. Wtedy również (tam, gdzie rzeka nie jest regulowana), wytwarza naturalne baniory o średnicy od kilku do kilkunastu metrów i głębokości do 3 m, które również wykorzystywane są jako kąpieliska. W dolnym swoim biegu, gdzie rzeka zwalnia, odkłada niesione w czasie większych przyborów kamienie – tzw. otoczaki, które tworzą kamienne łachy (zwane kamieniskami), miejscami bardzo rozległe. Najwyższe średnie stany wód są w maju, najniższe w styczniu[6].
Pierwsza odnotowana wzmianka o rzece pochodzi z 1254 r., rzeka figuruje w dokumencie pod nazwą Mschena[7].
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Skocz do: 1,0 1,1 Kwartalnik turystyczny „W górach”. Nr 3 (13), lato 2007
- ↑ Skocz do: 2,0 2,1 Gorce. Mapa turystyczna 1:50 000. Kraków: Compass, 2007. ISBN 978-83-89165-39-8.
- ↑ Geologiczne walory naukowe Gorczańskiego Parku Narodowego i jego otoczenia. [dostęp 12 lipca 2008].zły zapis daty dostępu
- ↑ Strona koła Wędkarskiego „Mszanka”. [dostęp 12 lipca 2008].zły zapis daty dostępu
- ↑ Ocena jakości wód powierzchniowych w 2005 roku na terenie powiatu Limanowskiego. [dostęp 12 lipca 2008].zły zapis daty dostępu
- ↑ Gmina Mszana Dolna. Rzeki i potoki. [dostęp 2011-07-19].
- ↑ Historia miasta Mszana Dolna. [dostęp 12 lipca 2008].zły zapis daty dostępu